Włókniak (fibroma), należy do niezłośliwych nowotworów jamy ustnej - są to guzy zbudowane z pozornie nieaktywnej tkanki nabłonka zębopochodnego. Schorzenie należy do bardzo rzadkich. Zmiany o charakterze włókniaków są skutkiem długotrwałego oddziaływania czynników drażniących, co powoduje hiperplazję włóknistą.
Włókniaki to zmiany wyraźnie ograniczone - posiadają szypułę bądź mogą pozostać nieszypułowate. Przypadłość objawia się pod postacią guza, który na swej gładkiej powierzchni posiada niezmieniony chorobowo nabłonek.
Ważne! Choroba pojawia się między 20 - 40 rokiem życia. Częściej schorzenie dotyka kobiet. Leczenie polega na interwencji chirurgicznej.
Włókniak - charakterystyka
Schorzenie należy do łagodnych nowotworów pochodzenia łącznotkankowego, które dotykają jamę ustną. Włókniak tworzą fibrocyty, fibroplasty, włókna kolagenowe oraz naczynia krwionośne - całość otoczona jest torebką łącznotkankową. Zmiana jest twarda. Jej powierzchnia jest często pokryta zranieniami, które mają charakter wrzodziejący - wywołane są przez urazy mechaniczne będące wynikiem przypadkowego nadgryzania włókniaka w czasie żucia.
Ważne! Podłożem do rozwoju włókniaka zębopochodnego jest tkanka ektomezenchymalna włókien przyzębia, brodawka zębowa bądź woreczek zębowy.
Wyróżnia się dwa rodzaje guzów:
- ubogonabłonkowy
- bogatonabłonkowy
Zazwyczaj włókniak przybiera postać guza bogatonabłonkowego (przypadki wystąpienia guza ubogonabłonkowego są sporadyczne).
Rozwój włókniaka zębopochodnego jest bardzo powolny.
Najczęściej zmiany umiejscowione są w:
- żuchwie
- szczęce
Ważne! W 50% przypadków guz znajduje się w obrębie siekaczy oraz kłów szczęki i żuchwy. Zmiana może mieć od kilku milimetrów do 2 cm średnicy (czasem zdarzają się włókniaki większe).
Diagnoza i leczenie
Wykrywane w jamie ustnej włókniaki są w większości przypadków zmianami pourazowymi - nie wymagają natychmiastowego usunięcia.
Zalecaną terapią jest interwencja chirurgiczna, która polega na wyłuszczeniu guza oraz wyłyżeczkowaniu podłoża kostnego. W wyjątkowych przypadkach brana jest pod uwagę resekcja fragmentu kości.
Ważne! Włókniaki umiejscowione w obszarach, które są stale narażone na drażnienie lub guzy pokryte nadżerkami i otoczone zmienioną zapalnie błoną śluzową - należy jak najszybciej usunąć.
Każda wycięta zmiana poddawana jest badaniu histopatologicznemu - celem weryfikacji rozpoznania klinicznego. Badanie tego typu jest potrzebne, bowiem istnieje możliwość nieodróżnienia włókniaka w warunkach klinicznych od innych guzów łagodnych bądź złośliwych, które mogą podobnie ujawniać się w jamie ustnej.
Terapia przynosi zamierzone efekty (nawroty 2 - 13%). Niezbędne są jednak stałe wizyty kontrolne u specjalisty, bowiem może nastąpić nawrót włókniaka po kilku latach.