Dermatoskopia, czyli kiedy usunięcie znamienia jest konieczne?

Lato powoli dobiega końca, ale chociaż promienie słoneczne dostarczyły nam pewnej dawki witaminy D, opalanie pozostawia po sobie też mniej pożądane skutki. Brak ochrony przeciwsłonecznej niestety sprzyja pojawianiu się zmian na skórze. Co powinno nas zaniepokoić i kiedy należy je zbadać? Na nasze pytania odpowiedziała dr Ewa Żabińska, dermatolog z kliniki medycyny estetycznej Czas Kobiety w Krakowie.

Wszelkie zmiany na skórze staramy się zakamuflować lub – z pomocą lekarza – usunąć. Znamię jest jednak nie tylko problemem estetycznym, ale i zdrowotnym. Jego rozrastanie się i powstawanie nowych zmian to wystarczający powód, by wybrać się na badanie kontrolne. Dermatolog wszak nie tylko pomaga w leczeniu trądziku, ale i diagnozuje poważniejsze choroby skóry. Badaniu znamion służy dermatoskopia – nieinwazyjna metoda umożliwiająca obserwację znamion urządzeniem dającym aż 20-krotne powiększenie.

Polecamy też: Metody leczenia trądziku

Dermatoskopia profilaktycznie

Kiedy zatem koniecznie należy udać się do gabinetu, by przeprowadzić dermatoskopię? - Gdy na naszym ciele pojawia się nowa zmiana, która się powiększa lub też istniejące zmieniają swój kształt, kolor, wielkość, swędzą należy niezwłocznie udać się do lekarza. Każda zmiana barwnikowa budząca podejrzenie lekarza w badaniu dermatoskopowym jest chirurgicznie usuwana, a następnie poddawana badaniu histopatologicznemu. Jest to badanie rozstrzygające – mówi dr Ewa Żabińska.

Badanie może oczywiście nie wykazać żadnych zmian nowotworowych, ale to jeszcze nie powód, by zaniechać go w przyszłości. Jest to bowiem czynność profilaktyczna, którą dla własnego bezpieczeństwa lepiej powtarzać w przyszłości. - Nierzadko usunięta zmiana okazuje się łagodnym znamieniem, ale dzięki  takiej strategii jesteśmy w stanie wykryć czerniaka w bardzo wczesnym stadium rozwoju, gdy jest on całkowicie wyleczalny – tłumaczy dermatolog.

Dermatoskopię warto wykonywać profilaktycznie średnio co 1,5 roku. Niektórzy powinni jednak specjalistę odwiedzać częściej. - Osoby o dużej liczbie znamion, bardzo jasnej karnacji, a szczególnie, gdy są obciążone wywiadem rodzinnym w kierunku czerniaka, powinny badać się częściej, nawet co pół roku – dodaje lekarka.

Czujność kontra czerniak

Regularne badania to po ochronie przeciwsłonecznej podstawowa metoda zapobiegania czerniakowi. Jak wyjaśnia dr Ewa Żabińska, nasza czujność i obserwacja, nie tylko nowych znamion, które się pojawiają, ale również tych, które od dawna posiadamy na skórze, w profilaktyce przeciw czerniakowi odgrywają istotną rolę. Jakie zmiany w takim razie powinny wzbudzać naszą czujność i czy małe, płaskie zmiany przypominające piegi, które niektórym tworzą się po lecie, również są niebezpieczne?

Efekty badań zależą jednak nie tylko od zmian, które rozwinęły się na skórze, ale i wiedzy wykonującego je lekarza. Doświadczenie dermatologa znacznie zwiększa czułość dermatoskopii, dlatego warto odwiedzać lekarza, dla którego badanie zmian pod dermatoskopem nie jest zbędnym dodatkiem do wizyty u dermatologa.

Znamiona wrodzone i nabyte

Myśląc o poddaniu się badaniu kontrolnemu, zastanawiamy się często, które zmiany wiążą się z większym ryzykiem rozwinięcia w nich nowotworu. Okazuje się, że znamiona wrodzone i nabyte można kontrolować w takich samych odstępach czasowych. Wyjątkiem są wrodzone znamiona olbrzymie.

- Znamiona wrodzone obecne są na skórze już w chwili narodzin. Dzielimy je ze względu na wielkość zmiany na małe, średnie oraz olbrzymie osiągające 20 cm średnicy lub więcej. Tak rozległe znamiona są jednak niezwykłą rzadkością, ale jeżeli już się pojawiają, należy je niezwłocznie usunąć, gdyż ryzyko rozwoju czerniaka w ich obrębie jest bardzo duże, sięgające 10 proc. - wyjaśnia dr Ewa Żabińska. Pozostałe znamiona wrodzone, tj. małe i średnie oraz znamiona nabyte kontroluje się tak samo, a więc co około 1,5 roku. - Istotna jest też samokontrola, czyli obserwacja zmian w obrębie istniejących znamion i zwracanie uwagi na nowo powstające – dodaje ekspertka.

Czasami oczywiście usuwamy zmiany, które mamy od dawna i zaczynają nam przeszkadzać. Jak wyjaśnia nasza rozmówczyni, w przypadku zmian usuwanych ze względów estetycznych nie ma już konieczności przeprowadzania całej procedury badawczej. Nie oznacza to jednak, że takiego znamienia nie trzeba badać. - W ramach profilaktyki i wykluczenia ewentualnych zmian nowotworowych zalecane jest badanie dermatoskopowe, a zwłaszcza późniejsze badanie histopatologiczne – mówi dr Ewa Żabińska.

Może się wydawać, że dermatoskopia jest badaniem zbędnym i jeśli w skórze ma się rozwinąć nowotwór, to tak się stanie. Nic bardziej mylnego. Badania profilaktyczne – zwłaszcza, że mowa o bardzo agresywnym czerniaku – mogą nam uratować życie.