Przebywanie w niej może być zabiegiem leczniczym lub prozdrowotnym. Jest wykorzystywana jako narzędzie odnowy biologicznej, ale także jako forma rozrywki, a nawet miejsce spotkań towarzyskich. Rozmowy w saunie lub bani stały się nierozłącznym elementem tradycji i stylu życia dla Finów, Estończyków czy Rosjan. Polacy pytają się jeszcze czasem, czy to na pewno jest zdrowe?

 

Historia sauny

Słowo sauna w języku starofińskim oznacza miejsce, w którym odbywano kąpiele w zaparowanym powietrzu, a jednocześnie jest także nazwą określającą całość związanych z tym zabiegów. Dla nas sauna to raczej pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura i określona wilgotność - w zależności od rodzaju sauny. Początkowo saunami były niewielkie groty skalne, jamy w ziemi, lepianki, gliniane chaty czy szałasy przykryte skórami. Od jak dawna ludzkość używa gorącego powietrza, by hartować ciało, a także wpływać na psychikę? Trudno to stwierdzić. Wypacali się Azjaci, rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej, a nawet Eskimosi, którzy ok. 2000 lat temu użyczyli swojej wiedzy mieszkańcom obecnej Finlandii. W rzymskich łaźniach, stanowiących wzór dla współczesnych SPA, istniały osobne, obszerne sale parowe nazywane sudationes.

 

Wpływ sauny

Sauna wpływa na odporność organizmu, poprawia krążenie, oczyszcza ciało z toksyn, redukuje skutki przemęczenia, a także pomaga się odprężyć. Już kilkunastominutowy pobyt w saunie sprawia, że nasza skóra znacznie się rozgrzewa. Termometry używane do mierzenia gorączki mogą tracić skalę, wskazując na temperatury przekraczające 40°C. W rzeczywistości, nawet gdy pomieszczenie nagrzane jest do 100°C, temperatura naszego ciała podnosi się zaledwie o jeden stopień. Ciało zmaga się z gorącem, uruchamiając szereg mechanizmów, które służą nie tylko termoregulacji (jak pocenie się), ale także mobilizują system odpornościowy. Wybiegnięcie z sauny na śnieg lub zanurzenie się w zimnej wodzie, tudzież użycie prysznica, dodatkowo stymulują nasz organizm. Nasza krew zaczyna krążyć szybciej, mięśnie i ścięgna uelastyczniają się, a z głowy wyparowują wszelkie kłopoty. Przynajmniej na chwilę.

 

Wskazania: reumatyzm, choroby objawiające się wzmożonym napięciem mięśni oraz zesztywnieniem stawów, astma oskrzelowa, zapalenie oskrzeli, choroby płuc, choroby układu krążenia, w tym nadciśnienie, niska odporność, dążenie do poprawy wydolności w sporcie, urazy sportowe, anoreksja, depresja, stres, problemy skórne.

Przeciwwskazania: osty stan reumatyczny, przeziębienie, gruźlica, astma, niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, choroba niedokrwienna serca, niedawno przebyty zawał, ciąża, stany zapalne i zakażenia, padaczka, silne odwodnienie (kac).

 

Rodzaje sauny

Sauna sucha (fińska/szwedzka) - jest zbudowana z drewna, posiada piec z rozgrzanymi kamieniami (kamieni nie polewa się wodą), panują w niej temperatury w zakresie 85-120°C i ok. 10-15 proc. wilgotność.

Sauna mokra - sauna mokra charakteryzuje się niższymi temperaturami oscylującymi w zakresie 50-65°C i umiarkowaną wilgotnością na poziomie 20-40 proc. Wilgotność podnosi się zazwyczaj przez używanie specjalnych urządzeń lub umiejętne polewanie wodą pieca z rozgrzanymi kamieniami.

Sauna parowa (łaźnia rzymska) - do jej budowy używa się tworzyw, które nie pochłaniają wilgoci, temperatury są niskie, w granicach 45-55°C, natomiast utrzymywana jest ok. 40 proc. wilgotność, para dostarczana jest do pomieszczenia przez system tzw. parowników.

Łaźnia mokra (morska) - dzięki odpowiedniej budowie oraz użyciu tworzyw sztucznych i materiałów ceramicznych w tego typu saunie utrzymywana jest bardzo wysoka wilgotność, dochodząca do 100 proc.

Sauny specjalne - można spotkać się z saunami ziołowymi i aromatoterapeutycznymi, a także łączącymi zabiegi temperaturowe z działaniem światłem lub solnymi, stosowanymi w uzdrowiskach oferujących inhalacje solne.

 

Pobyt w saunie

Przed skorzystaniem z sauny nie powinno się spożywać posiłków i pić alkoholu. Zaleca się dodatkowe nawodnienie organizmu. Warto wypić przynajmniej litr wody mineralnej. Panie muszą uważać na makijaż, który lepiej zawczasu zmyć. Panowie powinni zostawić w szatni zegarki - nawet jeśli producent uważa, że są niezniszczalne. Doradza się także, by pozbyć się biżuterii, opasek i innych przedmiotów, które mogą powodować odparzenia. Warto się dopytać o zasady panujące w danym SPA czy kompleksie basenowym, w którym znajduje się sauna. W pewnych miejscach nagość jest czymś naturalnym, w innych preferuje się stroje kąpielowe. Ręczniki służą wygodzie i zachowaniu higieny, można na nich usiąść lub się położyć, owijanie się nimi, szczególnie w saunie mokrej jest raczej uciążliwe. Wejście do sauny musi poprzedzić kąpiel. Późniejszy pobyt powinno się podzielić na cykle obejmujące ok. 10-15 minutowy etap wygrzewania się i następującą od razu po nim letnią lub zimną kąpiel lub opłukiwanie się wodą, po którym następuje relaksacja. Całkowity pobyt w saunie nie powinien być zbyt długi, zazwyczaj stosuje się sesje trwające od 30 minut do 1.5 godziny.