Katarzyna Redmerska 
Nadziąślak (epulides) jest schorzeniem dziąsła - to guz o charakterze niezłośliwym (w niezmiernie rzadkich przypadkach ulega uzłośliwieniu). Schorzenie należy do częstych. Cechą charakterystyczną nadziąślaka jest nadmierny przerost śluzówki (hiperplazja).
Pomimo że nadziąślak należy do najczęściej spotykanych guzów w obrębie dziąseł, nadal jest schorzeniem mało poznanym. Uważa się, że głównymi czynnikami sprzyjającymi tworzeniu się przypadłości są m.in. urazy, zaburzenia hormonalne.
Ważne! Czynnikami wpływającymi na rozwój nadziąślaka są inne towarzyszące choroby (m.in. przyzębia), jak i poziom hormonów - zmiany te powstają do czterech razy częściej u kobiet ciężarnych niż w pozostałych grupach pacjentów.
Czym jest nadziąślak i jakie są rodzaje?
Nadziąślaki są odczynowo zlokalizowanymi przerostami zapalnymi dziąsła. Ich występowanie nie jest uzależnione wiekiem:
- nadziąślaki włókniste zazwyczaj pojawiają się w 4 - 6 dekadzie życia
- nadziąślaki ziarninowe występują przede wszystkim u osób młodych (1/10 tys. dorosłych)
- nadziąślaki olbrzymiokomórkowe (najrzadsze) spotykane są głównie w 6 - 7 dekadzie życia i częściej dotyczą kobiet
Charakterystyka nadziąślaków
Nadziąślak charakteryzuje się nadmiernym przerostem śluzówki. Etiologia choroby nie jest do końca poznana. Sądzi się, że odpowiedzialne za wywołanie przypadłości są, wspomniane wcześniej urazy oraz zaburzenia hormonalne. Ponadto:
- czynniki drażniące
- zaburzenia immunologiczne
- zła higiena jamy ustnej
- nieodpowiednia dieta (brak witamin)
- niektóre leki (długotrwałe zażywanie)
Ważne! Wciąż są prowadzone badania nad charakterem guzków. Przypuszcza się, że są to zmiany o charakterze zapalnym.
Rodzaje nadziąślaków
Podział nadziąślaków opiera się na budowie tkankowej guza. Wyróżnia się:
Włókniste
Charakteryzują się twardo - elastyczną konsystencją oraz kolorem sąsiadującej z nimi błony śluzowej (mogą mieć białe bądź żółte plamki).
Ważne! Ten rodzaj nadziąślaków bardzo wolno rośnie.
Zazwyczaj schorzenie nie dostarcza dyskomfortu w postaci bólu. Guzy o dużych rozmiarach prowadzą do naruszenia struktury zębów, czego efektem jest ich ruszanie się.
Ważne! Występują zarówno u kobiet jak i mężczyzn, w różnym wieku.
Ziarninowe
Tworzy je szypuła, na której umiejscowiony jest kulisty, miękki guz. Cechą charakterystyczną jest czerwony kolor nadziąślaka oraz tendencja do krwawienia i owrzodzeń.
Ważne! Za ich występowanie najprawdopodobniej odpowiedzialne są zaburzenia oraz zmiany hormonalne - bardzo często są spotykane u kobiet ciężarnych (rozwijają się do 7 miesiąca ciąży i często znikają lub ulegają zmniejszeniu po porodzie).
W większości przypadków zmiany same znikają bądź ulegają zmniejszeniu.
Olbrzymiokomórkowe
Rozwijają się tylko i wyłącznie w obrębie dziąseł, zazwyczaj na stronach bocznych łuków zębowych (obok zębów trzonowych i przedtrzonowych, a także u osób z bezzębiem).
Zmiany mają czerwono - sinawą barwę (czasem kolor jest brązowy bądź czarny) oraz różny kształt. Łatwo ulegają krwawieniu przy delikatnych urazach i ich naruszaniu.
Ważne! Nieleczone mogą urastać do bardzo dużych rozmiarów (nawet 5 cm).
Wnikają one w przestrzenie międzyzębowe, powodując rozchwiane i przemieszczanie zębów.
Niektóre cechy nadziąślaków olbrzymiokomórkowych mogą przypominać raka dziąsła, z którym należy je różnicować. Resorpcja kości, którą owe zmiany powodują, może naśladować niedoczynność przytarczyc. Dlatego też wykonuje się badania poziomu wapnia, fosforu oraz parathormonu we krwi.
Ważne! Ten rodzaj nadziąślaków często występuje u kobiet jak i u dzieci.
Objawy, diagnoza, leczenie nadziąślaków
Nadziąślaki mogą w ogóle nie dawać objawów bólowych bądź też powodować ból oraz szereg nieprzyjemnych odczuć m.in.
- krwawienie
- trudności z jedzeniem
- silnie reagować na gorące oraz zimne napoje
- powodować uczucie ściągnięcia dziąsła
Zauważywszy w jamie ustnej niepokojące zmiany, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza dentysty. Specjalista po obejrzeniu zmiany, przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarskiego oraz badań (zdjęcie rentgenowskie) - będzie mógł stwierdzić, jaki to rodzaj nadziąślaka i zadecyduje o rodzaju leczenia.
Ważne! Zmiana, jaką jest nadziąślak nie da się leczyć metodami domowymi. Jedynym sposobem jest wycięcie bądź wypalenie guzka. Nadziąślak ma tendencję odrastania (około 10%).
