Małgorzata Mrozek 
Choć ozdrowieńców w Polsce przybywa, wielu z nich wciąż zmaga się z długofalowymi skutkami COVID-19. W walce z zaburzeniami smaku i węchu, bólami i zawrotami głowy, mgłą pocovidową i przewlekłym zmęczeniem pomóc może tlenoterapia hiperbaryczna. Skuteczne, potwierdzone naukowo terapie w walce z powikłaniami po COVID-19 przeprowadzane są już w Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran HbOT w Gdańsku.
Większość chorych na COVID-19 pokonuje wirusa w ciągu kilkunastu dni. Nie można tego powiedzieć niestety o powikłaniach, które utrzymują się znacznie dłużej. Badania pokazują, że uszkadza on nie tylko układ oddechowy, ale również ośrodkowy układ nerwowy, a nawet struktury mózgu. Sama utrata węchu i smaku i silne bóle głowy dowodzą, że wirus wnika do niego przez opuszkę węchową. W efekcie wielu pacjentów nawet przez kilka tygodni czy miesięcy skarży się na zmęczenie, zawroty głowy czy problemy z koncentracją.
Powikłania po COVID-19 utrudniają powrót do codziennych zajęć, przede wszystkim do pracy, dlatego dotknięci nimi ozdrowieńcy poszukają możliwości rehabilitacji. Wsparciem są dla nich nie tylko kolejne ośrodki ze specjalistyczną opieką medyczną, ale i tlenoterapia hiperbaryczna. Jej skuteczność potwierdzają badania naukowe przeprowadzane w USA, Hiszpanii i Włoszech. Terapię chwalą sobie też pacjenci leczeni HbOT w Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran w Gdańsku.
Tlen hiperbaryczny w walce z COVID-19
Potencjałowi tlenoterapii hiperbarycznej przyjrzały się neuropsycholog prof. dr hab. med. Alina Borkowska oraz dr n. med. Kinga Grobelska ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy. „W Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran w Bydgoszczy, pacjenci leczeni HbOT z powodu przewlekłych trudnogojących się ran, którzy są ozdrowieńcami po przebyciu COVID-19, raportują poprawę w zakresie poczucia węchu i smaku, a przede wszystkim w zakresie funkcji poznawczych, takich jak pamięć i uwaga” - piszą w artykule medycznym.
Jak zauważają, COVID-19 może nawet wytwarzać przeciwciała przeciwko receptorom i naczyniom w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), natomiast przewlekłe niedotlenienie oraz zaburzenia krążenia mogą prowadzić do zaburzeń neuropsychiatrycznych. Tymczasem badania z ostatnich lat wyraźnie pokazują, że leczenie tlenem hiperbarycznym znajduje zastosowanie właśnie u osób z uszkodzeniami mózgu, w tym po przebytych udarach. HbOT m.in. poprzez poprawę parametrów metabolizmu mózgowego może być nawet metodą leczenia uszkodzeń tkanki.
Doniesienia o leczeniu pacjentów z COVID-19 oraz ozdrowieńców tlenem hiperbarycznym pojawiły się m.in. w Hiszpanii. Tam naukowcy zastosowali leczenie ozonem, które u pacjentów z niewydolnością oddechową dało bardzo szybką poprawę w zakresie niedotlenienia i spowodowało spadek markerów stanu zapalnego. Pozwoliło to uniknąć inwazyjnej wentylacji mechanicznej, a pacjenci mogli powrócić do domu już po 3-4 dniach terapii. Podobne efekty dały badania przeprowadzone w USA. Tlenoterapia hiperbaryczna jako terapia wspomagająca w leczeniu COVID-19 zalecana jest także we Włoszech.
Tlenoterapia hiperbaryczna dla ozdrowieńców
Jak podkreślają w swojej publikacji prof. dr hab. med. Alina Borkowska i dr n. med. Kinga Grobelska, w ostatnim roku zaobserwowano również korzystne działanie tlenoterapii hiperbarycznej na objawy pocovidowe. Niektóre ośrodki w USA, Hiszpanii i Włoszech wręcz uznały HBOT jako skuteczną terapię w leczeniu ozdrowieńców, którzy skarżą się na utrzymujące się zmęczenie, problemy z uwagą i pamięcią krótkotrwałą, bóle głowy, zaburzenia rytmu serca czy niepełne odczucia węchu i smaku. Takie też objawy znalazły się wśród wskazań do programu rehabilitacyjnego dla pacjentów po COVID-19 realizowanego w Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran HbOT w Gdańsku.
Choć wyniki badań nad HbOT i ozonoterapią są bardzo obiecujące, nie wiadomo jeszcze, czy leczą one również zaburzenia neuropsychiatryczne u ozdrowieńców, tj. pojawiające się u pacjentów po COVID-19 zaburzenia depresyjne oraz lękowe, przewlekłe zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją uwagi czy nawet incydenty zaburzeń świadomości. Skuteczność HbOT będzie można określić dopiero po badaniach na większych grupach pacjentów. W tej chwili do terapii zachęcane są zarówno osoby, które jeszcze nie odzyskały w pełni smaku i węchu czy skarżą się na bóle głowy oraz zmęczenie, jak i pacjenci z mgłą pocovidową.
Hiperbaria tlenowa z pewnością im nie zaszkodzi, ponieważ już teraz wiadomo, że eliminuje niedotlenienie tkanek organizmu, wspomaga układ odpornościowy, a nawet regeneruje układ nerwowy.
Jak przebiega sama terapia w komorze hiperbarycznej?
Przygotowanie do wejścia i sprężanie w wieloosobowej komorze hiperbarycznej
Pacjenci przebywający w wieloosobowej komorze hiperbarycznej oddychają 100%-owym tlenem podawanym pod ciśnieniem co najmniej 2,5 razy większym od atmosferycznego. Tlen dostarczany jest przez szczelne maski twarzowe bądź kaptury ze szczelnymi gumowymi kołnierzami, dzięki czemu udaje się utrzymać jego stężenie na poziomie 23%.
Jedno sprężenie trwa ok.1,5 godziny, a między trzema 20-minutowymi sesjami odbywają się 5-minutowe przerwy. Nad bezpieczeństwem osób poddających się terapii czuwa personel medyczny – pielęgniarka lub ratownik medyczny, a także lekarz i technik hiperbaryczny, który obsługuje znajdujący się poza komorą panel kontroli.
Czy kilkanaście lub kilkadziesiąt sesji hiperbarii tlenowej wystarczy, by pomóc ozdrowieńcom w powrocie do normalności?
Jak twierdzą lekarze z Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran w Bydgoszczy i Gdańsku, jak dotąd efekty są spektakularne i bardzo szybko odczuwalne przez pacjentów.
Więcej o terapii w Centrum Hiperbarii Tlenowej i Leczenia Ran HbOT w Gdańsku ->> hiperbariatlenowa.pl
